عام و خاص و تفاوت آن:
* شمول و سريان= قابليت انطباق
عموم و شموليت:
1- عموم و شمول مستند به لفظ است و در بيان و كلام متكلم است»»» مدلول تصوري» مدلول تصديقي»ويل لكل همزه لمزه
2-عموم و شمول را مخاطب با تحليل عقلي خود مي فهمد»»»در متن و كلام متكلم عموميت نيست،چون متكلم در مقام بيان تمام مقصود و مراد خود بوده است و قرينه نياورده»عموم دانسته مي شود.
*مقام بيان#مقام اهمال و اجمال
فرق عام و اطلاق:
1-عام مرحله مدلول تصوري است،اطلاق مرحله مدلول تصديقي ثاني است.
2-براي عام الفاظ عموم وجود دارد، لكن اطلاق از لفظ فهميده نمي شود،بلكه اطلاق از مقدمات حكمت دانسته مي شود.
3-در عام موضوع عموم افراد طبيعت است،در اطلاق موضوع مطلق خود طبيعت است.
4-عام عموماً شمولي است،چون ناظر به افراد است،در اطلاق عموماً اطلاقات ما بدلي است چون ناظر به طبيعت است و با امتثال يك فرد محقق مي شود.
* ثمره:
- در تعارض عام و اطلاق»»»عام مقدم مي شود،چون شموليتش از لفظ است و قوي تر است.(عام ظهورش قوي تر است و در مرحله مدلول تصوري وضعي است
- در تعارض عام استغراقي با اطلاق شمولي، عام استغراقي مقدم مي شود زيرا قوي تر است.زيرا اظهريت عام است كه وضعي و لفظي است.برخي مغتقدند علت تقدم عام غايت بودن عام است.
*درعموم استغراقي و شمولي،هر فرد يك موضوع مستقل است و هر فرد براي خود اطاعت و معصيت مستقل دارد.
*در عموم مجموعي انحلال معنا ندارد بر خلاف عموم استغراقي.
* عام بدلي»»»مرحوم ناييني (ره) عموم بدلي را قبول ندارند.مشهور قائل به عموم بدلي هستند و عموميت را به لحاظ قابليت انطباق مي دانند.
*تعارض عام و مطلق مانند تعارض عام و خاص نيست:
تعارض:
1-عام و مطلق»»»تعارض در لفظ و مقدمات حكمت است.
2-عام و خاص»»»هر دو تعارض در لفظ است.
درس خارج اصول.استاد حبيب الله شعباني.
رفيعه المصطفي. تهران
فرم در حال بارگذاری ...