به گروهی از اَخباری ها نسبت داده شده که ظواهر قرآن حجیت نداردو تاکید کرده اند که عمل کردن به ظواهر قرآن جایز نیست مگر اینکه بیان و تفسیری از طریق اهل بیت (ع) برای این ظواهر وارد شود.
مرحوم مظفر می گوید:کسانی که به حجیت ظواهر قائل هستند:
1- منظور آنها این نیست که تمامی آیات قرآن حجت است.
آیات قرآن به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) آیات محکم:که دلالت واضح دارند.
ب)آیات متشابه:که دو یا چند احتمال دارند و در موارد متشابه تفسیر به رای جایز نیست.
2- تفکر قائلین به حجیت ظواهر(اصولی ها) این است که تنها پس از فحص و بررسی از وجود ناسخ و مخصّص و مقید و قرینه و ناامیدی از وجود آن در قرآن و سنت می توان به ظاهر قرآن عمل نمود.
3-منظور قائلین به حجیت ظواهر این نیست که هر کس بتواند به ظواهر قرآن عمل کند،هر چند سابقه معرفت ،علم و یادگیری درباره آنچه که به مضمون آیات قرآن مربوط می شود نداشته باشد.بنابریان شخص عامی و شبه عامی که هنوز آشنایی کامل با آیات قرآن پیدا نکرده است حق ندارد که فهم ظواهر آیات قرآن را ادعا کند و به آن عمل کند.
درواقع وقتی می گوییم قرآن کریم بر بندگان حجت است به این معنا نیست که تمامی ظواهر قرآن نسبت به هر شخصی حجت است حتی نسبت به کسی کهبه نور علم و معرفت نورانی نگشته است.
اینک به کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کنند(اخباری ها) می گوییم ،منظور شما از این انکار چیست؟
1-اگر مقصود این است که نمی توان در عمل به ظواهر قرآن بدون فحص و بررسی از آنچه که می تواند ظواهر را تغییر دهد(مانند ناسخ و مقید)شتاب کرد؛ این حرف درستی است و ما نیز معتقدیم که ظواهر قرآن مطلقا و نسبت به هر شخص مجتهد،پس از فحص و بررسی از وجود ناسخ و مقید و… عمل به ظواهر قرآن جایز است.
2- اگر مقصود شما جمود داشتن در خصوص احادیثی است که از اهل بیت (ع) وارد شده است،به گونه ای که در هر موردی که از سوی ائمه (ع) بیان و تفسیر نشده است،پرداختم به ظواهر قرآن و عمل کردن به آنها جایز نباشد؛در این صورت مطلبی است که به وسیله ادله ای که اخباری ها برای آن بیان کرده اند ثابت نمی شود و ادعایی بدون دلیل است.
این ادعا مردود است،زیرا خود اهل بیت (ع) در روایات زیادی ما را به قرآن ارجاع داده اند،(مانند روایاتی که در آنها از طرف ائمه (ع) دستوری داده شده تا اخبار متعارض را به قرآت عرضه کنید و به هر کدام که موافق کتاب خدا بود عمل کنید و روایت دیگر را به دیوار بکوبید).
بلکه روایات دیگری داریم که هر حدیثی که از ما ائمه وارد شده است(چه معارض داشته باشد و چه نداشته باشد ) آن را به قرآن عرضه کنید.
به علاوه اخبار خاص از ائمه (ع) وارد شده است که بر جواز عمل کردن به ظوار دلالت می کند واگر جمودی بر روایات اهل بیت عصمت وارد شده لازم باشد به معنای عمل کردن به ظوار سخنان آن بزرگواران است نه به معنای عمل کردن به ظواهر قرآن.
بنابراین از این جهت،روایات نیز مثل آیات می باشد بلکه روایات از این جهت دست کمی از ظواهر قران ندارند.
بلکه در مورد روایات مطلب پیچیده تر و دشوارتر از آیات می باشد زیرا:
1- سند روایات نیاز به تصحیح ،تنقیح و بررسی دارد.
2-برخی از روایات نقل به معنا شده است و از نقل به معنا نص الفاظ معصوم (ع) احراز نمی گردد ونمی تواند منظور امام را به طور کامل برساند.
3-روایاتی که لفظ امام نقل شده است معلوم نمی شود که نصّ الفاظ نقل شده باشد و چه بسا راوی برخی از کلمات را نقل نکرده باشد و این موارد در قران وجود ندارد.
فرم در حال بارگذاری ...