هنگامی که نظام فرهنگی خانواده آسیب ببیند،در آن وقت خانواده از ایجاد الگوها و انگیزه های لازم برای حفظ و بقاءنظام خانواده باز می ماند.در این صورت زوجین انگیزه ای برای بقاء و استحکام نظام خانواده نمی بینند و با ایجاد کمترین اختلافی آماده برای گسستن این پیوند می گردند و در این میان در کنار همه آسیب های طلاق ،توانایی تولید نسل زوجین نیزآسیب می بیند.1
برنامه های مستهجن ماهواره ای موجب تماس راحت و سریع مخاطبان با فرهنگ جامعه غربی و افزایش انتظارات از ازدواج و زندگی زناشویی می شود و موجب تضاد و کشمکش زوجین می گردد.ماهوارهه با نشان دادن طلاق و جدایی های مکرر زوجین ،در مخاطبان نسبت به طلاق تغییر نگرش ایجاد می کنند و موجب ایجاد نگرش مثبت به طلاق می شوند.
در واقع هر چه نگرش به طلاق مثبت تر باشد،احتمال وقوع طلاق در آنان نیز بیشتر خواهد شد.و با توجه به نگرش مردم به طلاق می توان میزان طلاق در آن جامعه را در آینده نزدیک پیش بینی کرد.
برنامه های ماهواره ای با تغییر نگرش به جدایی،استقلال طلبی زن،آزادی او،به راحتی می تواند وضع طلاق را متحول کند و سازگاری،گذشت و مدارا را زیر سوال ببرد.ماهواره القا می کند که: {اگر تو با همسرت نمی توانی زندگی خوب و ایده آل داشته باشی،دلیلی بر ادامه زندگی وجود ندارد تو باید به دنبال زوج و همسر و نیمه گمشده خود بگردی}.
برنامه های ماهواره ای با از بین بردن پایبندی به مذهب و سنت،ایجاد نارضایتی از زندگی زناشویی،موجب از بین بردن منزلت افراد و ایجاد رابطه جنسی در خارج از خانه می گردد که از مهمترین عامل فروپاشی خانواده ها است.2
زمانی که یک زوج فرصت کافی برای تبادل نظر نداشته باشند و مشکلاتی هم از بیرون از روابط عاطفی به آن دو تحمیل شود و باعث کدورت هایی گردد به مرور زن و مرد از هم فاصله می گیرند و دچار طلاق عاطفی می گردند در آن موقع هر دو خود را در آستانه و معرض طلاق می بینند و یا زوجین به طور جدی به دنبال طلاق قانونی باشند ،دیگر به فرزند آوری نمی اندیشند و جدایی آنان از هم آخرین ضربه ی مهلک به پیکره توان تولید نسل و فرزند آوری آنان خواهد بود که این امر موجب کاهش جمعیت در سطح کلان خواهد شد.این در حالی است که ماهواره نقش بسزایی در وقوع طلاق عاطفی در زوجین دارد که منجر به طلاق قانونی می گردد.
برنامه های ماهواره ای با تغییر ارزش ها و الگوها و آرمان های یک جامعه،در سبک زندگی ایرانی اسلامی،نحوه آشنایی وازدواج دختر و پسر تغییر ایجاد می کنند و با نشان دادن و تبلیغ سبک زندگی غربی بر انتخاب اولیه زوجین در ازدواج تاثیر گذار است.از دید زندگی غربی، ازدواج قراردادی است که با گزینش کاملا آزاد صورت می گیرد و بر مبنای عشق رمانتیک استوار است این ازدواج بنا بر احساسات عاشقانه و گذرا ایجاد شده است و به همان سرعتی که ایجاد شده ،از بین هم خواهد رفت.
برنامه های ماهواره ای در ساختار خانواده تغییر ایجاد می کند و خانواده را از ساختار گسترده به خانواده هسته ای تغییر می دهد. خانواده ی هسته ای خانواده ای تشکیل یافته از زن و مرد و فرزند ان است و ارتباطات با افراد فامیل و آشنایان بسیار محدود و سطحی است.خانواده هسته ای بسیار آسیب پذیر است بر خلاف خانواده گسترده که متشکل از پدر بزرگ و مادر بزرگ و اقوام است،جدایی زن و مرد در خانواده گسترده به منزله گسستن تمامی پیوند های خویشاوندی بوده است و جدایی زن و شوهر بسیار قبیح بوده است.
برنامه های ماهواره ای موجب تغییر نقش جنسیتی زن و شوهر می شود،ماهواره با تبلیغ زتدگی آزاد و بدون قید و شرط و بدون مسئولیت برای زن،موجب احساس بی عدالتی نسبت به تقسیم کار خانگی و عدم رضایت شخصی زنان از زندگی زناشویی می گردد.3 و موجب می شود زنان بیشتر از مردان به طلاق بیندیشند.زنی که کانون حمایتی خانه و خانواده را از دست بدهد،نا خود آگاه در معرض سو استفاده های عاطفی و جنسی در جامعه قرار خواهد گرفت.
برنامه های ماهواره ای روابط جنسی آزاد را در بین افراد تبلیغ و ترویج می کند.درواقع آنچه موجب استحکام و ثبات خانواده می گردد انحصار کارکرد ارضای جنسی در نهاد خانواده است،برنامه های مخرب ماهواره ای شکستن این انحصار را تبلیغ و ترویج می کند که موجب گسسته شدن پیوند زناشویی و ایجاد طلاق و کاهش نرخ باروری خواهد شد.
در گذشته عمل زناشویی صرفا برای تولید نسل بوده است که به نگرش جدید بازآفرینی تغییر پیدا کرده است و این امر و عدم تقوا ،عدم دین داری وعدم پایبندی به ارزش های دینی در جامعه،از عوامل بی بندو باری جنسی در خارج از چارچوب ازدواج قانونی و خانواده می شود و آمار طلاق را بالا برده و کاهش نرخ باروری را به دنبال خواهد داشت.4
هر قدر مخاطب بیشتر در معرض این برنامه های مستهجن و مخرب ماهواره باشد،اثرات سوءآن بیشتر خواهد بود.بنا بر تحقیقات 30% طلاق ها در تهران که بیشترین مخاطبان ماهواره هستند رخ می دهد.
راه کارهای مقابله کاهش نرخ باروری:
1-تقویت روحیه دین داری و پایبندی به مذهب در میان اقشار جامعه و ایجاد نگرش سخت گیرانه نسبت به طلاق و انتقال دادن این نگرش سخت گیرانه به فرزندان.
2-آموزش و ایجاد مهارت انتخاب همسر صحیح با توجه به معیارها و انتظارات زوجین
3-ترویج ازدواج های ساده و به هنگام.
4-آموزش مهارت حل مساله در میان زوجین و ترویج مشتوره خانواده و تقویت و آموزش روابط صحیح عاطفی و زناشویی .
5-آموزش مهارت های رضایت زناشویی،استحکام خانواده در زوجین.
4- ایجاد سیاست های حمایتی از فرزند آوری و دادن تسهیلات ویژه به فرزندان سوم به بالا.
پی نوشت ها:
1-سگالین،مارتین،(1370) جامعه شناسی تاریخی خانواده،ترجمه حمید الیاسی،تهران،نشر مرکز.
2-مقاله نگرش جمعیت 18 تا 65 ساله شهر مشهد به طلاق و عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر آن ،نویسنده داریوش صمدی و حامد بخشی،سایت نورمگز.
3-سیستانی،حسینی،اسلام و جامعه شناسی خانواده،قم،موسسه پژوهش حوزه و دانشگاه.1383
4-باقر ساروخانی،طلاق پژوهشی در شناخت واقعیت ها و عوامل آن،چاپ دوم ،تهران،1376.
فرم در حال بارگذاری ...